14 yılğa üküm etilgen qırımtatar vatandaş jurnalisti Osman Arifmemetovnı Rusiyeniñ Krasnoyarsk ülkesindeki Minusinsk şeerindeki apishaneden çıqarıp, Çelâbinsk şeerindeki SİZOğa avuştırdılar. Tuvğanlarına yazğan mektübinde etap şaraitlerini tarif etip, olarnı 1944 senesi qırımtatarlarnıñ sürgün etilmesinen qıyaslay, dep yaza «Qırım birdemligi».
Qırımlınıñ aytqanına köre, mayısnıñ 14-nde onı Açinsktan çıqarıp, şimdi Orenburg vilâyetindeki koloniyağa etap etmege azırlaylar.
Mektüpte Arifmemetov etap vagonındaki şaraitlerni de yazdı, onıñ aytqanına köre, bir qaç kün içinde anda tahminen 20 mabüs bar edi.
«[Tren] odasında eki kün içinde divarlar ve yer yapışqan oldı. Kameralarda 20-ge yaqın yolcu aşadı, içti, nefes aldı, ayaqyolğa bardı, terledi. Bundan ğayrı koridor boyu qaravul yürip tura. 81 yıl evelsi [1944 senesi mayıs 18 künü] erkek, qadın, balalarnı zornen ne kenef, ne suv, ne aş olğan tren vagonlarına yüklediler. O tıqıntılı, kirli, sasıq demir qutularda ne aqta tüşüne ediler? Mında er 4-5 saatta bir ayaqyolğa alıp keteler. Kerçekten ihtiyacıñ olsa, bekleysiñ. <...> Hususan pencereler qapatılğanda, perdeler endirilgende nefes almağa çare yoq edi. Elbette, menim vaziyetim [sürgün etilgen musulmanlarnen teñeştirilgende] zor degil», – dep yazdı qırımlı.
2019 senesi mart ayında Rusiye uquq qoruyıcıları Qırımda qırımtatar faalleriniñ, hususan «Qırım birdemligi» cemaat birleşmesi vekilleriniñ evlerini tintti. Umumen 24 insan tutuldı, aralarında vatandaş jurnalistleri Osman Arifmemetov, Rustem Şeyhaliyev, Remzi Bekirov. 2019 senesi martnıñ 27-nde ve 28-nde Aqmescitteki Rusiye mahkemesi tutulğanlarnı apiske aldı.
«Memorial» aq qorçalayıcı merkezi 2019 senesi martnıñ 27-nde Qırımda Rusiye quvetçileri tarafından tutulğan 24 qırımtatar faalini siyasiy mabüs dep tanıdı.
2022 senesi noyabrniñ 24-nde Rostov-na-Donudaki Cenübiy arbiy okrugınıñ mahkemesi mabüslerni terror faaliyetinde ve akimiyet zapt etmege tırışqanlarında qabaatladı. Faaller Enver Ametov ve Yaşar Muyedinov 13 yıl sert rejimli koloniyada, vatandaş jurnalistleri Ruslan Suleymanov, Rustem Şeyhaliyev ve Osman Arifmemetov 14 yıl koloniyada qalmasına üküm etildi. Mabüsler 4 yılnı apishanede keçirecek, soñra daa 1 yılğa areket serbestligi sıñırlanacaq. Mabüsler özüni qabaatlı olaraq tanımayıp, siyasiy taqip olğanını tüşüneler.
«Serbest Qırımğa mektüpler» aktsiyası 2023 senesi apel ayında başladı. Onıñ maqsadı – Kremlniñ ukrayınalı reineleri aqqında hatırlatıp, olarğa qoltutqanını köstermek. Bundan ğayrı, mektüpler Rusiye apishaneleriniñ memuriyetleri içün bir işaret ola, er bir Ukrayina vatandaşı müim, cemiyet ise tutuv şaraitlerini közete, dep köstere.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
